Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης;

Είναι μια πάθηση που εκδηλώνεται με αύξηση της τιμής του σακχάρου του αίματος. Προκαλείται όταν ο οργανισμός δεν μπορεί να εισάγει την γλυκόζη μέσα στα κύτταρα για να χρησιμοποιηθεί ως “καύσιμο” και να παράξει ενέργεια. Οφείλεται σε:

• Έλλειψη ινσουλίνης που “ξεκλειδώνει” την πρόσβαση της γλυκόζης στα κύτταρα (ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ Ι)

• Ανεπαρκής ή μη επαρκώς λειτουργική ινσουλίνη (ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ ΙΙ)

Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται στο πάγκρεας (β κύτταρα) και είναι απαραίτητη για τη ζωή, καθώς “ξεκλειδώνει” την είσοδο της γλυκόζης μέσα στα κύτταρα για να χρησιμοποιηθεί ως ενέργεια.

Η γλυκόζη προσλαμβάνεται με την πέψη των υδατανθράκων αλλά παράγεται και στο ήπαρ.

Ποιές μορφές διαβήτη υπάρχουν;

• ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ Ι (συνήθως έναρξη σε παιδική ή νεαρή ηλικία και οφείλεται σε έλλειψη ινσουλίνης)

• ΔΙΑΒΤΗΣ ΤΥΠΟΥ ΙΙ (εμφανίζεται σε ενήλικες και οφείλεται σε έλλειψη και αντίσταση στην ινσουλίνη)

• ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΥΗΣΗΣ (εμφανίζεται στο 2ο ή 3ο τρίμηνο της κύησης)

• Σπανιότερα συναντούμε άλλα είδη διαβήτη που οφείλονται σε νοσήματα της εξωκρινούς μοίρας του παγκρέατος (πχ κυστική ίνωση), σε σύνδρομα (νεογνικός διαβήτης, Maturity Onset Diabetes of the Young), διαβήτης που προκαλείται από φάρμακα και χημικές ουσίες (πχ λήψη κορτιζόνης, φάρμακα θεραπείας AIDS, μεταμόσχευση οργάνων κ.ά.)

Πως μπαίνει η διάγνωση του διαβήτηω τύπου;

Η διάγνωση του σακχαρώδη μπαίνει όταν:

η γλυκόζη πλάσματος νηστείας είναι >126mg/dl (νηστεία θεωρείται η απουσία πρόσληψης θερμίδων για 8 ώρες)

Ή

τιμή γλυκόζης πλάσματος >200mg/dl στις 2 ώρες της καμπύλης σακχάρου (75gr γλυκόζης)

Ή

γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη HbA1c>6,5%

Ή

τυχαία μέτρηση γλυκόζης πλάσματος >200mg/dl σε ασθενή με κλασικά συμπτώματα υπεργλυκαιμία ή υπεργλυκαιμικής κρίσης

Τι είναι ο προδιαβήτης;

Είναι η κατάσταση εκείνη που περιγράφει τον αυξημένο κίνδυνο για σακχαρώδη διαβήτη χωρίς ωστόσο ακόμη να πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις της διάγνωσης, γιατί οι τιμές είναι υψηλές στα διαγνωστικά τεστ όχι όμως τόσο για τεθεί η διάγνωση.

Κριτήρια για τη διάγνωση του προδιαβήτη:

Διαταραγμένη γλυκόζη νηστείας: γλυκόζη πλάσματος νηστείας 100-125mg/dl

Διαταραγμένη ανοχή γλυκόζης: γλυκόζη πλάσματος στις 2 ώρες στη δοκιμασία με 75gr γλυκόζης 140-199mg/dl

Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη: 5,7-6,4%

Ποιοί πρέπει να ελεγχθούν για διαβήτη και προδιαβήτη;

1. Ενήλικες με αυξημένο σωματικό βάρος (BMI>25 kg/m2) και έχουν:

   1. καθιστική ζωή

   2. πρώτου βαθμού συγγενείς με διαβήτη

   3. υψηλού κινδύνου καταγωγή (Αφροαμερικανοί, λατίνοι κλπ)

   4. γυναίκες που γέννησαν μωρά >4kg ή είχαν διαβήτη κύησης

   5. υπέρταση ή λαμβάνουν αγωγή για υπέρταση

   6. HDL χοληστερόλη<35mg/dl ή/και τριγλυκερίδια>250mg/dl

   7. γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών

   8. HbA1c>5,7%, διαταραγμένη γλυκόζη νηστείας, διαταραγμένη ανοχή γλυκόζης σε προηγούμενο έλεγχο

   9. κλινικές οντότητες με γνωστή αυξημένη αντίσταση στην ινσουλίνη (πχ acanthosis nigricans, νοσογόνος παχυσαρκία)

   10. στεφανιαία νόσος

2. Για όλους τους ασθενείς ο έλεγχος πρέπει να αρχίζει σε ηλικία 45 ετών

3. Αν τα αποτελέσματα είναι φυσιολογικά τα άτομα πρέπει να ελέγχονται ξανά το αργότερο ανα 3ετία ή και συχνότερα αναλόγως των παραγόντων κινδύνου

Έχω διαβήτη! Τι πρέπει να κάνω;

Κατ’ αρχήν μην πανικοβάλεστε! Καλέστε τον γιατρό σας. Κλείστε ένα ραντεβού μαζί του ώστε να σας εξετάσει. Θα δει τις μετρήσεις σας, θα πάρει το ιστορικό σας, θα αποφασίσει αν χρειάζεστε εξετάσεις και ποιές. Θα θέσει τους θεραπευτικούς στόχους και θα σας βοηθήσει να τους επιτύχετε με διαιτητικά μέτρα και αλλαγή τρόπου ζωής αν χρειάζεται, αλλά και φάρμακα αν κρίνει απαραίτητο.